Kuduz, bütün sıcak kanlı hayvanlarda görülebilen ve ölümle sonuçlanan viral bir infeksiyondur.
Hastalık etkeni Lyssa virus cinsinde yer alan kuduz virusudur. Standart kuduz virusu suşu CVS-11 ‘dir. Diğer kuduz virusları, Lagos kuduz virusu, Makola virus ve Duvenhage virusudur. Kuduz virusu, rahbdovirusların genel özelliklerini taşır. Dış ortamlarda dayanıklı olmamasına karşın deneysel çalışmalarda virusun 560C’de 4-5 saat, 700C’de 1 dakika, 0-80C’de 2 ay, kuru toprakta 1 metre derinlikte 5 hafta, hayvan kadavralarında 3 ay canlı kalabileceği bildirilmektedir. Kuduz virusu dış etkilere dayanıksız bir virusdur (özellikle UV ışınları). Kuduzda en tipik bozukluklar köpekte görülür. Köpeklerde infeksiyon üç aşamada ortaya çıkar. Bunlar 1-prodromal=sessiz dönem 2-saldırganlık dönemi 3-paraliz dönemidir.
Prodromal dönemde, köpeğin davranışları değişir, davranışlar normalden ayrılır. Davranış değişikliği dikkatten kaçacak kadar hafif veya belirgin olabilir. Hayvanda korkma, huzursuzluk, yabancı gibi davranma dikkati çeker. Yiyecek dışındaki maddeleri de yemeye kalkar, yutkunma zorluğu başlar. Bazen salya görülebilir. Prodramal dönem 1-3 gün devam eder.
Saldırganlık döneminde, infekte köpekte huzursuzluk artar. Saldırma ve ısırmalar başlar. Şiddetli saldırma dönemi sonu hayvan kudurur. Bu dönem 3 gün devam eder.
Paraliz dönemi, ölümden bir süre önce şekillenir. Yüz, gövde ve ayak kaslarında paraliz başlar. Salya akar. Alt çene düşer. Alt çene kaldırılırsa çene kapanır, fakat bırakılınca yine düşer. Hayvan bu nedenle su içemez. Paralitik dönem 3-4 gün sürer ve infekte hayvan ölür.
Evcil hayvanları hastalıktan korumanın en önemli yolu aşılamadır.
Kaynak:
İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ders Notları
Comments