(Food and Mouth Disease = FMDV, Fever Aphteuse, Maul und Klauen Seuche = MKS, Tabak Hastalığı)
Aşısı olan ve halen dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak görülen, Picornaviridae ailesindeki Food and Mouth virusunun neden olduğu, ruminantların akut, ateşli ve çok bulaşıcı bir infeksiyonudur.
Picornavirusların genel özellikleri: Picornaviridae ailesi, 6 cins ve içerisinde 230’dan fazla virusla en büyük familyayı oluşturmaktadır. Viroloji tarihinde, virusların filtrelerden geçtiğinin ilk kez 1897 de Loeffler ve Frosch isimli araştırıcılar tarafından Food and Mouth Virus (FMDV, şap hastalığı virusu) ile gösterilmiştir.
Ekonomik kayıplara neden olan hastalıklar içerisinde sığırların en önemli bulaşıcı infeksiyonudur. Yaşlı hayvanlarda mortalite düşük, genç hayvanlarda yüksek (myocarditis), fakat her yaş grubu için morbidite çok yüksektir. Virus infekte hayvanlardan salya, lezyonlardaki akıntı ve kabuklar, dışkı, idrar, süt, semen ile saçılır. Direk (solunum) veya indirek kontak-temas yolla (insanlar, kontamine gıdalar, kontamine elbiselerle) hayvanlara bulaşır. Kemirici hayvanlar, kuş ve sinekler vektör olarak bulaşmada rol alabilir.
Klinik bulgular
Etkene duyarlı hayvanlar; Sığır, koyun, keçi, domuz, manda, deve ve yabani hayvanlardır. İnkübasyon süresi 2-14 gündür. Etkeni alan hayvanlarda virusun inkubasyonundan sonra ateş, salivasyon, depresyon, süt veriminde azalma görülür, birkaç gün sonra da ağız, dil, meme ucu, ayaklarda veziküller gelişir. Veziküller zamanla kalkar, dilde rupture, damakta erezyonlar, ayak tırnak aralarında lezyonlar, buzağılarda ölüm görülür. Maternal antikorlar yavruyu 1 ay kadar koruyabilir.
Commentaires